استاد محسن قرائتی در ادامه سلسله مباحث تفسیری خود با موضوع تفسیر قطره ای به بیان آموزه های آیه هشتادو پنجم سوره بقره پرداخته است.

«ثُمَّ أَنْتُمْ هؤُلاءِ تَقْتُلُونَ أَنْفُسَكُمْ وَ تُخْرِجُونَ فَريقاً مِنْكُمْ مِنْ دِيارِهِمْ تَظاهَرُونَ عَلَيْهِمْ بِالْإِثْمِ وَ الْعُدْوانِ وَ إِنْ يَأْتُوكُمْ أُسارى‏ تُفادُوهُمْ وَ هُوَ مُحَرَّمٌ عَلَيْكُمْ إِخْراجُهُمْ أَ فَتُؤْمِنُونَ بِبَعْضِ الْكِتابِ وَ تَكْفُرُونَ بِبَعْضٍ فَما جَزاءُ مَنْ يَفْعَلُ ذلِكَ مِنْكُمْ إِلاَّ خِزْيٌ فِي الْحَياةِ الدُّنْيا وَ يَوْمَ الْقِيامَةِ يُرَدُّونَ إِلى‏ أَشَدِّ الْعَذابِ وَ مَا اللَّهُ بِغافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ» (85)

(با آن كه از شما پیمان گرفتیم) امّا شما، خود یكدیگر را به قتل مى‏ رسانید و گروهى از خودتان را از سرزمین ‏شان بیرون مى ‏كنید و در گناه و تجاوز علیه آنان، یكدیگر را یارى مى ‏كنید. در حالى كه اگر همانان به صورت اسیر نزد شما آیند با پرداخت پول آزادشان مى ‏سازید؛ با آن كه (نه فقط كشتن، بلكه) بیرون راندنِ آنها (از همان آغاز) بر شما حرام بود. آیا به بعضى از دستوراتِ كتاب ایمان دارید و به بعضى كافر مى‏ شوید؟ (آنجا كه مى ‏گوید، اسیر را آزاد كنید عمل مى‏ كنید، ولى آنجا كه مى‏ گوید، نكشید و تبعید نكنید، گوش نمى ‏دهید!) پس كیفر كسانى از شما كه چنین كنند، جز رسوایى در زندگى دنیا نخواهد بود و روز قیامت به سخت‏ ترین عذاب ‏ها گرفتار شوند و خداوند از آنچه انجام مى ‏دهید، غافل نیست.

این آیه بنى ‏اسرائیل را سرزنش مى ‏كند كه شما علیرغم پیمانى كه با خدا داشتید، باز هم یكدیگر را مى ‏كُشید و از خانه ‏هایتان آواره مى ‏سازید و عجیب آن كه شما به حكم تورات، اگر اسیرى داشته باشید با پرداخت فدیه آزادش مى ‏سازید.

شما حاضرید یكدیگر را به دست خود بكُشید، اما حاضر نیستید اسیر یكدیگر باشید. اگر اسارت توهین است، كشتن و آواره ساختن كه از آن بدتر است. اگر فدیه دادن و آزاد كردنِ اسیر، فرمان تورات است، دورى از قتل و تبعید هم دستور تورات است.

در واقع شما تسلیم هوى و هوس خود هستید نه كتاب آسمانى، زیرا هر جا كه دستورات الهى مطابق با میل و سلیقه شما بود مى ‏پذیرید و هر كجا نبود زیربار نمى ‏روید و حتى در انجام گناه، یكدیگر را یارى مى ‏كنید.

نه فقط انجام گناه، بلكه كمك به گنهكار، نیز ممنوع است. امام كاظم علیه‏ السلام به یكى از یاران خود كه شترانش را براى سفر حج به هارون الرشید خلیفه عباسى كرایه داده بود، فرمودند:

كرایه دادن شتر به خلیفه ظالم جایز نیست، گرچه براى رفتن به سفر حج باشد، زیرا دوست دارى او از سفر سالم برگردد تا پول تو را بدهد و همین رضایت به زنده ماندن ظالم، گناه است.

از این آیه مى ‏آموزیم كه:

* در برابر همه دستورات خداوند تسلیم باشیم، نه آنكه هر چه را مطابق میل و سلیقه ما بود بپذیریم كه این خودپرستى است نه خداپرستى!؛

* خدا را بر آنچه انجام مى ‏دهیم ناظر ببینیم و بدانیم كه اگر ما از او غافل هستیم او از ما غافل نیست.

حوزه

لزوم تمسک به قرآن و عترت

کسانی که طالب سیر و سعادت چه در دنیا و آخرت هستند می بایست به بیانات نورانی قرآن و در ذیل آن روایات معصومین علیهم السلام نگاه کنند که صریح کلام پیامبر صلی الله علیه و آله است: اگر متمسک به قرآن و از طرفی متمسک به عترت باشید ابداً گمراه نمی شوید؛ بیانات حضرات معصومین علیهم السلام به عنوان اینکه آنها رئیس العقلای عالم و انسان های کامل هستند که هیچ نقطه ضلالت در کل حیات آنها نمی بینید در زندی گباید به عنوان الگو و اسوه ی ما قرار گیرد.

سیره زندگی حضرت زهرا سلام الله علیها برای ما مردان هم اسوه است از زوایا و از لحاظ های گوناگون. وجود مقدس حضرت به مسجد آمدند و خطبه ایراد کردند و اسم این خطبه “فدکیه” است که سخنی از فدک در آن به میان نمی آید لذا من نام آن را “دغدغه های فاطمه زهرا سلام الله علیها” گذاشته ام چون آن چیزهایی که دغدغه ایشان است در این خطبه بیان شده.