صلوات شعبانیه دعایی نقل شده از امام سجاد علیه السلام که مستحب است در هر روز ماه شعبان هنگام ظهر شرعی و نیز شب نیمه شعبان خوانده شود. شیعیان آن را غالبا بین نماز ظهر و عصر می‌خوانند.
مضمون اصلی این صلوات بیان جایگاه اهل بیت علیه السلام و تأکید بر ولایت ایشان است.
سند
شیخ طوسی در مصباح المتهجد نقل کرده است که امام سجاد علیه السلام در هر روز ماه شعبان هنگام زوال و نیز در شب نیمه شعبان این صلوات را می‌خوانده است.
کتاب‌های دیگر مثل اقبال الاعمالو جمال الاسبوع آن را از شیخ طوسی نقل کرده‌اند. آنچه در جمال الاسبوع نقل شده تفاوت هایی با سایر روایت‌ها دارد. در مفاتیح الجنان نیز این دعا در اعمال مشترکه ماه شعبان نقل شده است. و مولی احمد واعظ یزدی ( متوفی ۱۳۱۰ق ) کتابی به نام « شرح دعای شجرة النبوة » در شرح صلوات شعبانیه نوشته است و این کتاب مشتمل بر هشت هزار بیت شعر است.
آموزه ها
در این دعا عبارت صلوات چندین بار تکرار شده است. خواننده این عبارات از خداوند می‌خواهد که درود خویش را بر حضرت محمد صلی الله علیه و آله و خاندان او نازل کند.
آنچه در صلوات شعبانیه آمده بیشتر تأکید بر جایگاه اهل بیت پیامبر صلی الله علیه و آله و امامان شیعه است.
اهل بیت پیامبر صلی الله علیه و آله ، گنجینه علم ، محل رفت و آمد فرشتگان ، جایگاه رسالت الهی و محل نزول وحی هستند.
اهل بیت هم چون کشتی نجات در موج‌های سهمگین هستند که هر کس به آن متمسک شود نجات می‌یابد و هر کس از ان باز ماند غرق خواهد شد.
پیش‌تر رفتن از اهل بیت یا بازپس ماندن از ایشان مانع نجات است و کسانی به مقصود می‌رسند که همراه و ملازم اهل بیت باشند.
خداوند رعایت حقوق اهل بیت و اطاعت از ایشان و پذیرش ولایت آن‌ها را بر دیگران واجب کرده است.
دعا کننده در این دعا از خداوند می‌خواهد که خانه قلبش را با اطاعت آباد کند و او را با معصیت به رسوایی نکشد.
مضمون دیگر دعا طلب توفیق همیاری مستمندان و فقیران است.
ماه شعبان ماهی است که پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله به خواندن نمازهای آن و گرفتن روزه و شب زنده داری در آن مداومت داشته است.
طلب توفیق پیروی از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در عمل به اعمال ماه شعبان و نیز طلب شفاعت ایشان و طلب عفو و رحمت الهی نیز جزو مضامین این دعاست.
متن و ترجمه صلوات شعبانیه
اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ
خدایا درود فرست بر محمد و آل محمد
شَجَرَةِ النُّبُوَّةِ، وَمَوْضِعِ الرِّسالَةِ، وَمُخْتَلَفِ الْمَلائِکَةِ
درخت نبوت و جایگاه رسالت و محل رفت و آمد فرشتگان
وَمَعْدِنِ الْعِلْمِ، وَاَهْلِ بَیْتِ الْوَحْىِ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَآلِ
و معدن دانش و خاندان وحى خدایا درود فرست بر محمد و آل
مُحَمَّدٍ، الْفُلْکِ الْجارِیَةِ، فِى اللُّجَجِ الْغامِرَةِ، یَأْمَنُ مَنْ رَکِبَها، وَیَغْرَقُ
محمد کشتى جارى در اقیانوسهاى بیکران ایمن شود هر که سوار آن کشى گردد و غرق شود
مَنْ تَرَکَهَا، الْمُتَقَدِّمُ لَهُمْ مارِقٌ، وَالْمُتَاَخِّرُ عَنْهُمْ زاهِقٌ وَاللّازِمُ لَهُمْ
کسى که آن را واگذارد، هر که بر ایشان تقدم جوید از دین بیرون رفته و کسى که از ایشان عقب ماند به نابودى گراید ولى ملازم ایشان
به نوکر چه رسیدی دادی , بر پیر غلام خویش عیدی دادی (شعر)
