آیت الله بهجت

 

علم و تقوا دو بال پرواز برای هر طلبه است که اگر به هر کدام از این دو کم‌توجهی شود زیان‌های فراوانی متوجه طلبه خواهد شد. معراج السعاده مرحوم نراقی را روزی یک صفحه بخوانید و تا حد توان به آن عمل کنید. (۱)

 

دیگر توصیه‌های آیت الله بهجت به طلاب علوم دینی: (۲)

 

 

۱. هر شب محاسبه نفس کنید. حاسبوا قبل أن تحاسبوا.

۲. من عمل بما علم، علّمه الله علم ما لم یعلم. هر کس به آنچه می‌داند عمل کند خداوند دانش آنچه را نمی‌داند به او خواهد آموخت.

۳. هر کس محاسبه نفس کند و نیز به علمش عمل کند، خداوند محاسبه آخر عمر را به او الهام خواهد کرد.

۴. قدم به قدم انسان باید مستغفر و تائب باشد تا خداوند او را نجات دهد.

۵. هیچ شاگردی نباید در بهشت و جهنم رفتن به استادش نگاه کند. «باید خود انسان فکر بهشت و جهنم خود باشد و به دیگران نگاه نکند. باید ببیند تکلیفش چیست و به آن عمل کند. باید موازین را شناخت و از موازین پیروی کرد، نه اشخاص.

۶. با آدم‌های امین مشورت کنید تا چنانچه زهر می‌خورید به شما بگویند.

۷. انسان نباید برای چهار تا شاهی حقوق، خود را بفروشد. خدایی که رزّاق است، حتی حیوانات را روزی می‌دهد.

۸. اگر خدا را نصرت نکردی، خداوند هم شما را یاری نخواهد کرد. اگر خدا را یاری نکردی و به کسی ظلم کردی، بعداً دیگری در حق تو ظلم می‌کند.

۹. عامل بودن با عالم بودن فرق دارد.

۱۰. درس را رها نکنید.

 

 

آیت الله جوادی آملی:

لحظه‌ای از فراگیری علوم غفلت نکنید! هیچ گاه بی‌طهارت نباشید. همیشه نمازتان اول وقت و با جماعت باشد. درس را طوری بخوانید که بعد بتوانید تدریس کنید، نه برای اینکه نمره بگیرید.

ادامه مطلب :

 

اگر طرزی درس خواندید که نتوانستید تدریس بکنید دوباره بخوانید؛ چون معلوم می‌شود درس را نفهمیده‌اید. دو بار مطالعه کنید؛ یکی اینکه کتاب چه می‌گوید، یکی اینکه من اگر دست به بنان یا بیان بردم و خواستم تدریس کنم چه بگویم، درس به قلم بردم خواستم بنویسم چطور بنگارم وگرنه انسان عمر می‌دهد و چیزی نمی‌گیرد. طرزی درس بخوانید که بتوانید خوانده را به دیگران منتقل کنید و تدریس کنید که بعد از چند مدّت به لطف الهی از نظر استاد حوزه علمیه و مدرسه پربرکت شما خودکفا باشد.

 

راه برای همیشه مَهیعه و وسیع است. بسیاری از علوم از درون می‌جوشد اگر خدای سبحان فرمود: «مَن جَاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ عَشْرُ أَمْثَالِهَا» این تنها مربوط به ثواب در قیامت نیست. هر کس هر قدمی در راه خدا بردارد خدا ۱۰ برابر پاداش می‌دهد. اگر کسی در حوزه یا دانشگاه برای رضای خدا یک ساعت محقّقانه زحمت کشید نتیجه ده‌ساعته را می‌برد. این وعده الهی است و همیشه سعی کنید به لطف الهی علومی را که قرآن و عترت به ما آموخت که قابل احصاء نیست و در همین دعاهای ماه شعبان می‌خوانیم اینها معدن علم‌اند بهره وافی و کافی ببریم.

 

ما اگر خواستیم ببینیم این درسی که به ما دادند عالِم شدیم یا نه، این دو نشان دارد؛ یک نشانِ ظاهری که قبلاً بیان شده، یعنی اگر ما توانستیم خوب تدریس بکنیم یا خوب تألیف بکنیم معلوم می‌شود این مطلب را فهمیده‌ایم. ولی یک نشان باطنی دارد که بسیار عمیق است و آن این است که اگر مطلبی را فهمیدیم عالِم شدیم، اگر عالِم شدیم می‌شویم وَزین، سنگین، باوقار، متواضع؛ نه بی‌جا حرف می‌زنیم، نه بی‌جا کار انجام می‌دهیم. طرز نشستن ما، خوابیدن ما، گفتار ما، رفتار ما ادیبانه است. یعنی مؤدّب می‌نشینیم، مؤدّب حرف می‌زنیم، مؤدّب غذا می‌خوریم، ادبِ دینی داریم. در تمام شئون زندگی علم آدم را سنگین می‌کند حرفِ سبک نمی‌زنیم، حرف سبک گوش نمی‌دهیم، نوشته‌های سبک نداریم، نوشته‌های سبک را نمی‌خوانیم، حرفِ سنگین برای انسانِ سنگین است.

 

اینکه ذات اقدس الهی به رسولش فرمود: «اِنَّا سَنُلْقِی عَلَیْکَ قَوْلاً ثَقِیلاً» یعنی این حرف وزین است. سنگ، سنگین است ولی وزین نیست. علم وزین است، وزنه دارد، قرآن وزنه دارد، روایات و ادعیه وزنه دارند.

 

راهی که طالبان علوم الهی طی می‌کنند بسیار وسیع است. هیچ کسی بهانه‌ای ندارد زیرا این راه هم وسیع است و هم همراهان خوبی در این راه انسان را همراهی می‌کنند. هیچ کسی نمی‌تواند بگوید این راه سخت است، رفتنش دشوار است، مزاحمت فراهم است. بسیاری از بزرگانی که در حوزه‌های علمی به مقاماتی رسیدند بسیاری از آنها امکاناتشان از طلاب کنونی کمتر بود و بسیاری از آنها هم از مناطق روستایی برخاستند. چه در بخش‌های حکمت، چه در بخش‌های تفسیر، چه در بخش‌های فقه، چه در بخش‌های اصول و در سایر علوم اسلامی طلبه‌هایی از همین روستاها برخاستند و به مقامات والای علمی رسیدند.

 

ما هر روز مهم‌ترین سرمایه را داریم صرف می‌کنیم. کسی که عمرِ محدودی دارد هر روز دارد سرمایه صرف می‌کند، نه تنها هر روز، هر دَم و هر نفس. این بیان نورانی امیرمؤمنان علی‌بن‌ابی‌طالب(علیه السلام) است که فرمود: «نَفَسُ الْمَرْءِ خُطَاهُ إِلَی أَجَلِهِ»؛ یعنی هر نفسی که انسان می‌زند یک قدم به قبر نزدیک‌تر می‌شود.

 

گاهی اوقات یک جوان وقتش را به بازی‌کردن و اتلاف صرف می‌کند، بعد از ۲۰ سال می‌شود یک نیروی قراضه، یک وقت است که در تحصیل علمِ حوزه و دانشگاه می‌کوشد بعد از ۲۰ سال می‌شود یک درخت سیب، یک درخت گلابی. حرکت، گاهی بازدهش پشت‌سر است چیزی در دست نیست گاهی همه حرکت را انسان به ریشه خود می‌دهد می‌شود شجره طیّب. (۳)

 

 

آیت الله مشکینی

انسان موجود مرکبی از ساعات، ایام، شهور و سنوات است. هر ساعتی که می‌گذرد یک مقدار از وجودش کم می‌شود مانند یک بطری پر از مایع است که قطره قطره از او کاسته می‌شود و هر قطره‌ای که از او بریزد، همان اندازه از مایع کم می‌شود. بنابراین اگر می‌خواهید افتخار سربازی امام زمان(عجل الله تعالی فرجه) را پیدا کنید و یک روزی شیخ مفید و شیخ طوسی شوید، از حالا باید بفهمید، وقت‌تان چیست و در این زمینه سه نکته را مهم شمرده و لحاظ کنید؛ اول: برای چه به دنیا آمده‌ایم و هدف چیست؟ دوم: حرکت به سوی هدف و کوشش برای رسیدن به آن. سوم: تهیه شرایط وصول به هدف را مشخص کنید.

 

انسان عاقل کسی است که کمالات خود را بسنجد و براساس آن وزن بدن خویش را بفهمد، مقدار عقل و معلومات خود را نیز تشخیص دهد و از حدود خود تجاوز نکند. انسان عاقل این‌گونه نیست که بیشتر از این مقدار برای خودش ارزش قائل شود و تلاش کند بیشتر از معلومات و عقل خود توانایی‌های خویش را به دیگران نشان دهد. کسی که می‌خواهد متصدی منصب و هدایت عده‌ای را به عهده بگیرد باید بهره وافی از اصول و فروع، علوم ادبیات، تفسیر و اخبار، سیره پیامبراکرم(صلی الله علیه و آله)، سایر پیغمبران و ائمه اطهار داشته باشد و لازم است که تا حدودی در اخلاقیات، کمالات نفسانی، تصفیه روح و باطن تجربه دیده باشد و جمال انسانیت خویش را از آلایش صفات زشت و ناپسند، پاکیزه و منزه کند. آن‌گاه به اصلاح دیگران بپردازد.

 

درسی بخوانید که ملکوت را ببینید! علمی را بطلبید که به دل، نور است. طلبه‌ای که لقمه حرام در معده او وارد شود یا بفهمد مشتبه است، اما آن را بخورد، هیچ گاه نمی‌تواند مقامی به دست آورد. حوزه جایگاه کمال و علم است و راهی است که خدا این گونه انتخاب کرده است. هر کس غیر از این را می‌خواهد، بگذرد و به دنبال کارهای دنیوی برود.

 

اگر طلاب محترم و عالم روحانی در شبانه روز، پنجاه و یک رکعت نماز نخوانند و به هفده رکعت قناعت کنند، پس این مستحبات و نوافلی که تا امروز در کتاب‌ها نوشته شده است برای چیست و چه کسی باید به آنها عمل کند؟

 

توصیه به رعایت اخلاص در نماز می‌کنم. از اول تا آخر نماز بکوشید که توجه‌تان به خدا باشد و هر چه که می‌توانید نماز را کامل کنید تا روحتان از نماز سیراب شود. گاهی سجده‌های طولانی انجام دهید و اصرار کنید تا اشکتان جاری شود. روایت هست که با اصرارهای فراوان، درهای آسمان باز می‌شود و خداوند می‌فرماید: ملائک ببینید بنده من چه می‌کند.

 

یکی از وظایف انسانی تفکر است. انسان باید اهل تفکر باشد. تفکر یعنی فکر را به کار انداختن. تدبر نیز در لغت به معنی دنبال کردن است یعنی مطالبی را که درباره وضع خودش یا راجع به عالم است، دنبال کند؛ نظر هم به همین معناست. انسانی که تفکر و تدبر در خودش، کارش، حالش و زندگی‌اش نداشته باشد، ناقص است. در صورتی که گفته می‌شود تفکر خودش عبادت است. در روایت آمده که گاهی یک ساعت تفکر، به اندازه ۷۰ سال عبادت و یا بیشتر از آن ارزش دارد.

 

بعضی از اوصاف روحی انسان ملکات نامیده می‌شود که به سختی در انسان به این درجه و مقام می‌رسد و زود هم از بین نمی‌رود مثل ملکه عدالت در انسان. سال‌ها باید انسان با شیاطین و نفس اماره بجنگد، کشتی بگیرد، زمین بخورد و زمین بزند تا نیروی روحی انسان این قدرت را پیدا کند و قوی بشود تا دیگر در مقابل هوای نفس اسیر نشود. به آنجا که رسید، می‌شود ملکه عدالت؛ این همان تقواست ملکه عدالت بالاترین صفت انسان است. (۴)

 

 

آیت الله خامنه‌ای

حوزه امروز به فهم سیاسی نیازمندتر است. آمیختگی روحانیت و انقلاب چنان است که هیچ یک نمی‌توانند یکدیگر را نادیده بینگارند و به تغافل عبورکنند. حوزه در مسند سکانداری انقلاب بایستی بداند که بر کدامین موج قرار دارد و به کدامین سمت و سو کشتی طوفان‌زده را راهبری می‌کند.

 

امروز دیگر مثل سابق نیست که علما بروند کنج خلوتی را پیدا کنند و با خیال راحت در آنجا درس بخوانند. نه، عالمی که فردای این مملکت احتیاج دارد، باید با مسائل زندگی و مسائل روز آشنا باشد. سیاست و فهم سیاسی و جهت‌شناسی سیاسی جزو شؤون عالم است.

 

طلبه امروز نمی‌تواند با درس خواندن وظیفه خود را تمام شده بینگارد، باب فهم سیاسی را بر خود مسدود کند، دروازه‌های اجتهاد را از کانال عزلت در مدرسه و گوشه‌گیری از دنیای سیاست بداند، با عمل سیاسی احساس بیگانگی کند، توغل در کتاب و دفتر را از هر تکلیف اجتماعی برتر بپندارد و افتخار خود را در پرهیز از زندگی سیاسی و کار اجتماعی تلقی کند.

 

اگرچه درس خواندن و آشنایی به معارف و خودسازی و پرداختن به درون و باطن، خود یکی از فرایض مهم بلکه مهم‌ترین فرایض است اما این فریضه مهم نبایستی ما را از جریاناتی که در کشور می‌گذرد و وظایفی که در مقابل این جریانات داریم و نیز از حضور در صحنه‌های اجتماعی و کمک به پیشرفت انقلاب و شناخت توطئه‌های دشمنان انقلاب و پیگیری شیوه‌هایی که این توطئه‌ها را خنثی می‌کند و لبیک گفتن به نیازهای عمومی جامعه و رفتن در جبهه‌های خطر و احیانا جانبازی کردن و جان دادن غافل کند.

 

ما نمی‌گوییم که شما به یک مدرسه بروید و درس بخوانید و فقط در و دیوار مدرسه و کتاب درس و استاد را ببینید و دیگر کارتان به سیاه و سفید آنچه در این برهه عظیم حساس در این مملکت می‌گذرد نباشد. نه، ما چنین توصیه‌ای نمی‌کنیم بلکه توصیه می‌کنیم که شما شیران روز و راهبان شب باشید.

 

نظام انقلابی با مشکلات و فراز و نشیب فراوان روبه‌رو بوده و خواهد بود. جامعه ما بایستی از چون و چرای آن مطلع باشد و در خود زمینه‌های مقاومت و تداوم انقلاب را پدید آورد. این مهم نیازمند فهم و تحلیل درست سیاسی است. در این زمینه حوزه تکلیفی مضاعف دارد. از یک سو خود به عنوان یک عضو جامعه باید سمت و سوی انقلاب را درک کند و همگامی نشان دهد، از سوی دیگر در مکانت اجتماعی‌ای که دارد مورد توجه و مرجع مردم است و باید پاسخی برای پرسش‌های مردمی داشته باشد و با درک معادلات آشکار و پنهان و ارائه آن همگامی جامعه و انقلاب را بسامان‌تر سازد.

 

یکی دیگر از کارهایی که در حوزه لازم است و حوزه با خلأ آن رو‌به‌روست، این است که مسئولان و اکابر و شخصیت‌ها و رهبران حوزه مثل مراجع تقلید و مدرسان بزرگ و شورای مدیریت و امثال اینها باید کاری کنند که در داخل حوزه علمیه درک از مسائل جاری عالم و قدرت تحلیل و فهم این مسائل در عالی‌ترین سطح خودش در کشور وجود داشته باشد. یعنی ما باید کاری کنیم که حوزه علمیه قادر باشد به وسیله اغلب افرادش، حالا نمی‌گوییم همه افراد، در فضای عمومی کشور بینش درست سیاسی و فهم مسائل جاری را در اختیار دیگران بگذارد و مردم را هدایت کند و پیش ببرد.

 

 

آیت الله مکارم شیرازی

اگر افراد بهره‌های متفاوت می‌برند ناشی از تفاوت ظرفیت و گنجایش‌شان است، بنابراین باید ظرفیت وجودی خود را با تقویت و ارتقای ایمان و معرفت گسترش دهیم. هر اندازه اخلاص ما بیشتر شود گنجایش وجودی ما بیشتر خواهد شد و در نتیجه بهتر و بیشتر خواهیم توانست از فیوضات الهی استفاده کنیم و بهره ببریم.

 

در حوزه افراد زیادی سراغ داریم که استعدادهای خوبی داشتند اما به دلیل نداشتن تحمل به جایی نرسیده‌اند، از سویی دیگر افرادی نیز بودند که استعداد متوسطی داشتند اما به دلیل برخورداری از روحیه تحمل و صبر به مقامات و درجات عالیه دست یافتند و علمای بزرگ ما از چنین روحیه‌ای برخوردار بودند.

 

در حال حاضر زحمت طالبان علم در مقایسه با زمان‌های قدیم بسیار کمتر است و از این جهت شما باید قدر خود را بدانید و می‌توانید با قدرت بیشتر با استفاده از امکانات و منابع در خدمت ترویج معارف اهل بیت(علیهم السلام) باشید. به هر میزان خلوص نیت و تقوای شما بیشتر باشد زمینه‌های موفقیت شما بیشتر فراهم خواهد شد. (۵)

 

تمام خواهران و برادران طلبه امروز باید مجهز به سلاح سخن و قلم باشند تا بتوانند به خوبی سخنرانی کرده و خوب بنویسند. امروز مسائل اخلاقی شدیدا مورد هجوم دشمنان است و اگر ما از این نکته غافل شویم بر سرمان همان می‌آید که بر سر مردم اندلس آمد. اگر غفلتی که آن زمان رخ داد، نبود امروز تمام اروپا مسلمان شده بودند اما دشمنان با برنامه‌ریزی فساد اخلاقی و عقیدتی را در میان مردم اندلس رواج دادند و با یک هجوم همه چیز را از بین بردند.

 

به چند دلیل تشکیل حوزه‌های علمیه در عصر و زمان ما ضرورت دارد. حوزه‌های علمیه خواهران و برادران باید بکوشند تا زیربنای نظام اسلامی را محکم کنند. انقلاب اسلامی برخاسته از حوزه‌های علمیه و مرجعیت است، بنابراین حوزه‌های علمیه باید پاسدار و پشتیبان نظام اسلامی باشند که اگر این از بین برود امیدی به دوام نظام اسلامی نخواهد بود.

 

در عصر و زمان حاضر بیش از زمان‌های گذشته وسائل فساد فراهم شده است. هیچکس تصور نمی‌کرد زمانی برسد که کسی بتواند در خانه خود بنشیند و با یک ماهواره به تمام دنیا مرتبط شده و تمام مفاسد به سمت وی سرازیر باشد. گرچه این وسائل و ابزارها قابل استفاده دوگانه است اما اکثرا از آنها استفاده نامشروع می‌شود.

 

مسائل مذهبی و سیاسی با یکدیگر گره خورده است. در گذشته تنها مخالفین مذهبی بودند که با اسلام و مسلمانان مبارزه می‌کردند اما امروزه چون مذهب و سیاست با یکدیگر گره خورده است سران سیاسی کشورهای غربی که اسلام را مانع منافع نامشروع خود می‌بینند دست به دست هم داده‌اند و با ماهواره‌ها و کانال‌های تلویزیونی خود به شکل مستقیم بر ضد اسلام بسیج شده‌اند. چون مبارزه مسلمانان نیز یک مبارزه دفاعی است فرقی بین زن و مرد وجود ندارد و همه باید به میدان بیایند و از اسلام دفاع کنند.

 

مسیحیت از نظر فرهنگ و معارف واقعا مرده است اما می‌بینیم که آنان چگونه برای دین خود تبلیغ می‌کنند و اسلام نیز با معارف قوی و دنیا پسندی که دارد باید بسیار فعال‌تر به تبلیغ بپردازد. (۶)

 

 

آیت الله سبحانی

برای فراگیری علوم، استعداد، تلاش و ممارست باید توأمان باشد. در سال تحصیلی جدید، طلاب و فضلا باید کارهای جانبی را کم کرده و به درس و بحث خود داشته باشند، رادیو گوش دادن، تماشای تلویزیون، پیگیری مباحث و مسائل سیاسی، جزء مسائل جانبی است.

 

طلاب باید در شبانه‌روز حداقل هشت ساعت مطالعه مفید داشته باشند. تحصیل، تدریس، مطالعه و نوشتن، زمینه‌ساز رشد علمی انسان است و اگر این اشتغالات علمی وجود نداشته باشد، موفقیتی حاصل نخواهد شد. دیگر اینکه تقریرات دروس گذشتگان را با دقت بیشتر بخوانید. (۷) طلاب باید بدانند که درس را برای هدایت دیگران می‌خوانند و اگر از این مقوله استفاده نکنند درس خواندن فایده‌ای ندارد.

 

برای اعزام مبلغ به یکی از کشورهای همسایه برای مقابله با بهائیت و تبلیغات مسیحیان دچار مشکل هستیم. آن تعداد اندکی هم که قول مساعد داده‌اند دو دل هستند و این نشان دهنده عدم مسئولیت‌پذیری طلاب در امر تبلیغ است.

 

هنگامی که آیت الله بروجردی به آیت الله خوانساری پیشنهاد دادند که امام جماعت یکی از مساجد تهران شود، وی در حد آیات عظام حجت و صدر بود، اما دستور آیت الله بروجردی را اجابت کرد. آیت الله خوانساری در جواب منتقدین نیز گفت: بر من واجب است که دستور مجتهد جامع الشرایط را اطاعت کنم و این به خوبی نشان‌دهنده احساس مسئولیت آن بزرگوار در امر تبلیغ بود.

 

سخت‌کوشی برای طلبه امری حیاتی است و امروزه با بهره‌گیری از یک سی‌دی نمی‌توان آن سخت‌کوشی را محقق کرد. باید طلاب را تشویق کنیم تا به مسائل مشکل بپردازند و تنها در این صورت است که رشد خواهند کرد و گرنه با تنبلی هیچ دانشی حاصل نخواهد شد.

 

طلبه باید خود را از مردم مستغنی بداند و تمام تلاش خود را در راه حق انجام دهد. نظام پرداخت باید به گونه‌ای باشد که بر غنای طلاب و عزت نفس ایشان آسیب نرساند چرا که انسان بدون عزت نمی‌تواند در جامعه‌اش اثرگذار باشد.

 

کار استاد تنها القای مطالب به ذهن طلبه نیست بلکه باید ببیند که این طلبه بعد از چهار سال که پیش او درس خوانده چه مقدار از علوم را فرا گرفته است. در قدیم که تعداد شاگردان کمتر بود این نظارت بیشتر انجام می‌شد اما اکنون با ازدیاد طلاب و قلّت اساتید روبروییم و به این دلیل این اشراف بسیار کم شده است. (۸)

 

 

آیت الله صافی گلپایگانی

اولین نکته‌ای که خود و طلاب عزیز و مدرسین عالی‌مقام را به آن توصیه می‌نمایم این است که در سیر دانشوری و دانشجویی، دو بال کتاب و سنت؛ قرآن مجید و احادیث شریفه را وسیله پرواز و عروج به معارج علم و معرفت بدانند و الهام از کتاب خدا و هدایت‌های اهل بیت(علیهم السلام) را در خودسازی و معرفت‌افزایی و تکمیل بصیرت دینی، مصدر همه بینش‌ها و کمالات علمی و عملی بدانیم.

 

نکته دوم که باید طلبه این علوم و شاگرد این مکتب وحیانی به آن آراسته باشد، خود نگهداری در برابر دنیا، جلوه‌های مادی و شهوات حیوانی و مقامات و مناصب ظاهری است که هرچه یک عالم دینی به آن بیشتر مقیّد باشد، توفیقش، شجاعتش در امر به معروف و نهی از منکر و حفظ شئون دینی بیشتر خواهد شد. طمع به این زخارف دنیا، انسان را ذلیل و از استقلال ساقط می‌نماید. علاقه به ریاست و برتری‌جویی هم، انسان را ضعیف و خودباخته می‌نماید حتی به مقامات دینی نیز نظر استقلالی‌داشتن، مذموم است.

 

فرموده‌ای از این تأکید بالاتر نیست که سومین نکته اینکه در درس، تدریس، بحث و تحقیق، خلوص نیت و خدمت به بسط علم و دفع جهل از خود و دیگران را وجهه همت قرار دهند و بدانند که بزرگ‌ترین خدمت به بندگان خدا و بالاترین سعی، در افزایش بینش و معرفت بندگان خدا به خدا و جهل‌زدایی است.

 

قرآن کریم و حدیث در رشته‌های مختلف کمالات انسانی در نهایت ایجاز، جامع‌ترین دستورات را در اختیار بشر قرار داده است. از شخص حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم علاوه بر قرآن کریم که کلام الهی است، هزاران کلمات علم و حکمت روایت شده است و بحمدالله در فرهنگ و علم و معرفت غنی‌ترین و بهترین مکتب‌ها و تعلیمات را در اختیار داریم.

 

نکته چهارم این است که در مقام هدایت مردم و دعوت آنها به خدا و عمل به احکام، باید از کمال حسن خلق، نرمی، خوش‌برخوردی و ادب استفاده نمود که خداوند به پیامبر اکرم می‌فرماید: «فَبِما رَحْمَةٍ مِنَ الله لِنْتَ لَهُمْ وَ لَوْ كُنْتَ فَظًّا غَلیظَ الْقَلْبِ لاَنْفَضُّوا مِنْ حَوْلِك‏» به (برکت) رحمت الهی، در برابر آنان [=مردم] نرم (و مهربان) شدی! و اگر خشن و سنگ دل بودی، از اطراف تو، پراکنده می شدند. (آل عمران/آیه ۱۵۹)

 

یک روحانی باید همیشه با مردم بوده و ملجأ و پناهگاه آنان در مشکلات دینی، اجتماعی و فکری مردم باشد و همیشه و در همه حال، خودش به یاد حضرت بقیة الله الاعظم ارواح العالمین له الفدا بوده و مردم را نیز به آن امام عزیز و مهربان دعوت نماید. انشاء الله همیشه موفق باشید. (۹)

 

 

آیت الله علوی گرگانی:

اگر علم و عمل برای خدا باشد قطعا نورانیتی که در آیات و روایات بر آن تأکید شده برای انسان حاصل می‌شود. آیت‌الله سید محمدعلی علوی گرگانی استاد برجسته درس خارج حوزه علمیه قم در دیدار طلاب مدرسه علمیه ثامن الائمه زیرکوه قائنات با اشاره به آیات و روایات بر ضرورت علم اندوزی تأکید کرده، گفتند: درس خواندن فراوان موجب پیدایش علم نیست. علم نوری است که خداوند آن را در دل هر بنده‌ای که بخواهد قرار می‌دهد. اگر انسان در زندگی این‌گونه به دنبال علم و دانش باشد خداوند نیز نتیجه کار او را در آخرت خواهد داد. اگر عالم به این وظیفه الهی خود به درستی عمل کند خداوند پاداش بزرگی در دنیا و آخرت به او عطا خواهد کرد. خداوند مزد عمل کننده به علم را هم در دنیا و هم در آخرت می دهد اما مزد و پاداش واقعی او وعده‌های حق الهی است که در آخرت نصیبش می‌شود. اگر علم و عمل برای خدا باشد قطعا نورانیتی که در آیات و روایات بر آن تأکید شده برای انسان حاصل می‌شود. (۱۰)

 

---

 

پانوشت‌ها:

 

۱. حجت الاسلام و المسلمین فرحزاد در گفت‌وگو با خبرگزاری رسا

 

۲. پایگاه خبری آینده.

 

۳. پایگاه اطلاع‌رسانی بنیاد معارف وحیانی اسراء

 

۴. پایگاه اطلاع‌رسانی زائرین

 

۵. پایگاه نور حوزه

 

۶. خبرگزاری مهر

 

۷. پایگاه اطلاع‌رسانی مرجع ما

 

۸. خبرگزاری مهر

 

۹. تبیان

 

۱۰. خبرگزاری رسا