س 47‌ - در بعضى از روزهاى گرم ماه مبارک رمضان، یک کشاورز نوبت آبیارى دارد در هواى گرم تابستان، آبیارى با حالت روزه تقریبا غیر ممکن است یعنى طورى است که اگر شخص روزه باشد لطمه به زراعت و یا لطمه به سلامتى مى‌زند آیا این شخص مى‌تواند روزۀ آن روز را افطار کند و قضاى آن را بعدا بگیرد؟

ج‌- اگر مى‌تواند کار را ترک کند باید روزه بگیرد و اگر نمى‌تواند هر وقت به حرج افتاد مى‌تواند افطار نماید ولى تا در حرج واقع نشده نباید روزه را باطل کند.

س  48‌ - ماه مبارک رمضان که مصادف است با فصل درو، و درو کردن با دهان روزه خیلى مشکل است و معمولا نمى‌توانند روزه بگیرند زیرا درو گندم یا جو عقب مى‌ماند و در نتیجه محصول از بین مى‌رود امام در این مورد چه دستور مى‌فرمایند؟

ج‌- در صورتى که بتوانند روزه بگیرند و لو اینکه براى درو کمک بگیرند یا در شب کار کنند باید روزه بگیرند و اگر ممکن نباشد باید روزه بگیرند و اگر در بین روز روزه براى آنها حرجى شد بعد از آن مى‌توانند افطار کنند.

س 49‌ - شاطر نانوائى به خاطر گرماى بیش از حدّ تنور روزه‌اش را‌ مى‌خورد و مى‌گوید با این گرماى هوا و گرماى تنور نمى‌توانم روزه بگیرم و شاید در زمستان قضاى روزه را بگیرد، آیا او مجاز است این کار را بکند؟ و هر فردى که این قبیل شغلها را دارد مى‌تواند در این فصل روزه نگیرد؟

ج‌-  عذر مزبور مجوز افطار نیست.

 (استفتاءات (امام خمینى)؛ ج‌1، ص: 319 )