قدرت تمییز القائات شیطان از الهام

اللَّهُمَّ وَ أَنْطِقْنِی بِالْهُدَی، وَ أَلْهِمْنِی التَّقْوَی¹؛ ترجمه تحت اللفظی این عبارت این می شود که: خدایا سخن گفتن مرا با هدایت همراه بفرما؛ اما سید می فرماید: “هدی” در اینجا به معنای بیان و حجت است یعنی خدایا اگر حرف می زنم حرفم را با بیان قوی و حجت همراه کن به طوری که شنونده قبول کند.

وَ أَلْهِمْنِی التَّقْوَی؛ خدایا به من تقوا الهام کن. لفظ “الهام” در قرآن و روایات زیاد داریم و گاهی اوقات به تعبیر وحی آمده در قرآن. این وحی به معنای اعم است، وحی اخص مخصوص انبیاست اما در قرآن فرموده به مادر موسی وحی کردیم، به زنبور حی کردیم؛ یعنی به او الهام کردیم و فهماندیم. گاهی وحی به معنای اشاره می آید. بسیاری اوقات از الهام تعبیر به وحی به معنای اعم می شود.

الهام مراتب دارد و البته با القائات شیطان نباید اشتباه شود چون شیطان هم القا می کند منتهی خدا به آدمهای متقی و خداترس وعده داده تا فرق القائات شیطان و پروردگار را بفهمند. سید می فرماید: الهام این است که خدا به عقل فرد چیزی الهام کند که او را وادار به فعل یا ترک کند که بعضی ها به آن خاطر رحمانی می گویند اما همه ی آنها یک حرف است.

معنای این قسمت این است: خدایا تقوا را به من الهام کن؛ یعنی مرتب مراقبم باش و جایی که می خواهم گناه کنم تقوا مانعم شود. تقوا در لغت یعنی همان خودنگه داشتن است و در عرف عبارت است از اینکه انسان به وسیله طاعت پروردگار احتراز کند از عقوبت خدا. در معنای اتقوالله گفته اند: از خدا بترسیم اما صحیحش این است که بگوییم: از خدا پروا داشته باشیم. بعضی از عارفان گفته اند کلید خیر دنیا و آخرت در تقوا جمع شده است.