حوزه و روحانيت مثل خوني است كه در سرتاسر پيكره جامعه در جريان است. درحركت است، با همه جا مرتبط است.(1)

وظيفه اي كه بر دوش روحانيون به عنوان علماي اسلام و به تعبير ائمه اطهار ـ عليهم السّلام ـ «ورثة الانبياء»، و نهاد حوزه نهاده شده است بسيار عظيم است كه در اينجا به چند نمونه اشاره ميشود.

1ـ تربيت علماي متعهد و متدين

اولين هدف حوزه اين است كه طلاب را تربيت كند و آنان را تبديل به افراد وارسته، متعهد و مؤمن نمايد. به نظر مي‌رسد اين هدف از همه مقدم‌تر و مهم‌تر است. زيرا اگر حوزه نتواند افراد وارسته و شايسته تربيت نمايد، در رسيدن به اهداف ديگر نيز ناتوان خواهد بود. زيرا اهداف ديگر مانند درك درست از معارف اسلامي و اصلاح جامعه زماني امكان پذير خواهند بود كه علما و طلاب از ايمان، تقوا و كمالات اخلاقي و انساني برخوردار باشند. وظيفه علما نيز در قدم اول ساختن خود و برخورداري از فضايل اخلاقي است.

2ـ شناخت احكام و معارف اسلام

دين اسلام يك آيين نجات بخش است. اين دين خود را عهده‌دار سعادت، ترقي و امنيت جامعه بشري مي‌داند. لذا شناخت معارف آن و پياده كردن آن در جامعه خدمت بزرگ براي جامعه است. اين وظيفه بزرگ بر دوش حوزه و علماي دين است.

شهيد مطهري وظايف اصلي حوزه را در 26 مورد بيان نموده‌اند كه در بعد علمي و پژوهش به مواردي اشاره مي شود: احياي همه علوم و معارف اسلامي مانند، فقه، اصول، فلسفه، تفسير، كلام، ـ حفظ مواريث فرهنگي اسلامي ـ آشنايي با علوم انساني جديد مثل روانشناسي و … ـ تقويت و ترويج زبان عربي و شناخت زبان فارسي(2).