استاد فاطمی نیا: اگر ندانی لقمه ای حرام است و بخوری؛ اثر وضعی و سوء ندارد

دامهای شیطان خیلی زیاد هستند

اَللَّهُمَّ اجْعَلْ مَا يُلْقِي الشَّيْطَانُ فِي رُوعِي مِنَ التَّمَنِّي وَ التَّظَنِّي وَ الْحَسَدِ ذِكْراً لِعَظَمَتِكَ¹؛ روح دعا را در صحیفه سجادیه باید دریابیم جنبه تعلیمی دارد. “اجعل” در اینجا به معنای برگرداندن است؛ خدایا عوض کن آنچه را شیطان در باطن من القا می کند از تمنی، حسد و به ذکر عظمتت بدل کن. در لغت می نویسند “القا” در اصل پرت و انداختن اشیاست؛ القا کردن شیطان هم همین است مثل اینکه ما یک فکری را به فردی القا می کنیم و در او فکری را بوجود می آوریم.

دام شیطان یکی دوتا نیست و خیلی زیاد است گاهی وقتها آرزوهای بی جهت و غیرمعقول در انسان بوجود می آورد. شیطان تمنی ها و تظنی ها و حسد را به انسان القا می کند و سبب می شود انسان آرزوهای غیرمعقول کند یا گمانهای غیرمعقول؛ امام از خدا می خواهد اینهایی که شیطان به انسان القا می کند را تبدیل به ذکر درباب عظمت خدا کند.

عبادت همان تفکر در کار خداست

وَ تَفَكُّراً فِي قُدْرَتِكَ؛ و تفکر کنم در قدرتت؛ غزالی گفته است: حقیقت تفکر طلب یک علم غیربدیهی است کما اینکه فکر کنید آخرت باقی است و دنیا هم فانی است. این فکر را کند علم حاصل می شود به اینکه آخرت بهتر از دنیاست و او را وادار می کند برای عمل به آخرت. در حدیث داریم یک ساعت و قدری از وقت اگر انسان تفکر صحیح کند بهتر از 70 سال عبادت است که در آن تفکر نباشد.

از حضرت رضا علیه السلام: عبادت زیادی نماز و روزه نیست؛ عبادت همان تفکر در کار خداست. اینکه من از کجا آمده ام و به کجا می روم.

زمخشری در “ربیع الابرار” حکایت کرده: «نزدیک امام سجاد علیه السلام آبی گذاشته اند در وقت اورادش، دستش را در آب گذاشت تا وضو را شروع کند سرش را بلند کرد و به آسمان و ماه و ستاره ها نگاه کرد و در خلقت آنها فکر می کرد که برای چیست؟ در همین تفکرات بودند که صبح شد و موذن هم اذان گفت و دستشان در آب بود.» تفکر کردن هم عبادت است.

وَ تَدْبِيراً عَلَى عَدُوِّكَ‏؛ و اینکه چطور تدبیر کنم با دشمن منظور شیطان است. یعنی به جای افکار بیهوده اینها را در من قرار بده.

لزوم پرهیز از صب و ناسزا

وَ مَا أَجْرَى عَلَى لِسَانِي مِنْ لَفْظَةِ فُحْشٍ أَوْ هُجْرٍ أَوْ شَتْمِ عِرْضٍ أَوْ شَهَادَةِ بَاطِلٍ أَوِ اغْتِيَابِ مُؤْمِنٍ غَائِبٍ أَوْ سَبِّ حَاضِرٍ وَ مَا أَشْبَهَ ذَلِكَ‏ نُطْقاً بِالْحَمْدِ لَكَ؛ چیزهایی که شیطان بر زبان من جاری می کند از قبیل هر ناسزا و لغو و دشنام در آبرو، يا شهادت باطل، يا غيبت مؤمن غايب يا ناسزا به حاضران و از اين گونه را تبدیل کن به اینکه حمد تو را بر زبان جاری کنم.

صب و ناسزا خیلی بد است؛ امیرالمومنین علیه السلام اول مظلوم عالم است و با همه ی مظلومیتش اصحابش را صدا زد و فرمود: من دوست ندارم شما از ناسزاگویان باشید. اگر کسی کار بدی کرده شما کار بدش را بگویید.